پایگاه خبری تحلیلی جلفا خبر پایگاه خبری تحلیلی جلفا خبر
پایگاه خبری تحلیلی جلفانیوز- قادر صفرخانلو:
با در اولویت قرار دادن یا برتر دانستن نظر مقامات و کارشناسان ذیربط، هر کس در حد وسع ، ذهن و تجربه خود می اندیشد که در مصونیت از خطر سیل چه عواملی باید مورد توجه قرار گیرند یا به عبارت دیگر چه اقداماتی باید انجام داد تا مانع از خیزش تند و موجب کاهش سرعت و تخریب آن شد و از شدت خسارات ناگوار جانی و مالی آن کاست.
می دانیم که محافظت از طبیعت در حیطه اختیارات و جزء وظایف آحاد ملت و به عهده ادارات مربوطه می باشد. با اینکه از وقوع بلایای آسمانی و زمینی نمی توان جلوگیری کرد. ولی با رعایت قوانین طبیعت و با تعقل و رعایت معیارهای فنی و علمی میتوان از شدت حوادث طبیعی و خسارات ناشی از آن جلوگیری نمود یا باعث کاهش آنها گردید.
حفظ محیط زیست و نظارت از خاک و عوامل طبیعی و گیاهان به منظور ممانعت از به خطر افتادن حیات انسان ها و سایر موجودات زنده در همه جا برحسب وظیفه وجدانی و اخلاقی و دینی جزء تکالیف همه شهروندان می باشد.
با در نظر گرفتن اینکه در گذشته افراد بومی و ساکن در هر آبادی اماکن مسکونی و دامی خود را به علت در امان بودن از خطرات سیل در ارتفاعات یا در نقاط امن می ساختند، متاسفانه در چند دهه اخیر به لحاظ خشکسالی مداوم یا بی اعتنایی به عوارض موجود در محل خصوصا با بی توجهی به دره ها و نقاط آب رو که از قرن ها پیش، از آن ها سیل جاری شده است، در بعضی جاها با پر کردن آن ها و تسطیح اراضی کناری آن ها به احداث بنا و شهرک سازی با کارگذاری زیرساخت های مربوط بدون پیشبینی حوادث ناگوار ناشی از جاری شدن سیلاب از جای خود و وارد نمودن خسارت اقدام نموده اند.
علاوه از آن مسلم است که تغییر در طبیعت و رعایت نکردن حریم رودخانه ها، شخم زدن اراضی شیب دار و ایجاد شیار در مراتع و بالای کوه های مسلط به آبادی های پایین دست، فرسایش خاک و تشدید جریان سیل را سبب می شود و مزید بر آن از بین بردن درختچه ها، پوشش گیاهی و تخریب مرتع برخلاف قانون طبیعت و به دور از معیارهای عقلی و علمی بوده ک خیانت بزرگی به حیات وحش و احشام و دامداران می باشد.
به مصداق ضرب المثل “علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد” و چنانچه بزرگان دینی ما با در نظر گرفتن جنبه احتیاط و اندیشیدن به اینکه شاید در فاصله دور بارندگی وجود داشته و احتمال بروز سیل می باشد، حتی ادای نماز در دره را ولو هوا صاف و آفتابی باشد نهی کرده اند.
شایسته است متولیان امر به همراه افراد بومی و آشنا به محیط در هر منطقه از نقاط مختلف و حادثه خیز با کنجکاوی نسبت به محل های تغییر یافته و دگرگون شده توسط مردم خصوصا از چراگاه های مشرف به آبادی ها که دارای حوزه آبگیری وسیع و سیل خیز هستند.
در توجه به تخریب بازدید نموده و پس از بررسی و تحقیقات دستور فرمایند اطلاعات لازم را به صورت شناسنامه موقعیت جغرافیایی منطقه تهیه کرده با نگهداری آن به شکل پایدار در جهت تعیین و تشخیص عوامل مخرب و تقلیل خطرات و خسارات ناشی از جریان سیلاب در همه زمان ها مثمر ثمر واقع شوند.
با عبرت از وقوع سیلاب های اخیر که در نیمه اول فروردین ۹۸ اتفاق افتاد با شکرگزاری به درگاه خداوند متعال از بارش ها که از رفع کمبود و ازدیاد آب های زیرزمینی و سدها خبر می دهد و سپاس از اینکه در این آزمایش های الهی مردم در سراسر کشور همراه هلال احمر و نیروهای مسلح و همه مسئولین عزیز در حد توان با امدادرسانی به یاری سیل زدگان شتافتند.
صرفنظر از اینکه تلفات جانی و گرفتاری های روانی و روحی را نمی توان جبران کرد. پرداخت غرامت به خسارت دیدگان و جبران ویرانی های ناشی از تجربیات همراه با ایجاد مشکلات و گرفتاری ها به مدیران اجرایی و کارکنان کشوری و لشگری با صدمه رسانی به ساخت ها و سکونت گاه ها و وسایل موجود در آن ها
و اماکن زراعی،باغی و دامی بودجه هنگفتی را می‌طلبد.
لذا با اجرای طرح های ابخیزداری در دره ها به جهت مانع شدن از فرسایش خاک که موجب مهار شدن آب حاصله از بارش باران و تگرگ و ذوب برف ها می شود و در‌نتیجه با زیاد شدن رطوبت محل، رویش علف های زیاد را باعث می‌گردد و مزید بر آن آب مهار شده با نفوذ به زیرزمین باعث ازدیاد آب سفره های زیرزمینی آب قنات ها و چاه ها نیز می‌گردد و با تثبیت بستر رودخانه ها و آزاد کردن حریم آن ها و احداث سد در کناره هایشان با لایروبی و برداشتن سنگ های بزرگ داخل آن ها و تخلیه رسوبات داخلی طرح های آبخیزداری شده بسیار حایز اهمیت اند.
با در نظر گرفتن ارتفاع و تعداد دهانه های پل های احداثی در رودخانه ها جهت تردد با اعمال نظر اهل فن در زمینه وسعت حوزه آبگیری رودخانه ها و مناطق آبریزی و حجم عبور آب از دهانه پل ها در جلوگیری از سرعت و شدت و کاهش خسارت و صدمه رسانی بسیار موثر خواهد بود.
هزینه به کار رفته در انجام عملیات آبخیزداری و ساختن سد و تثبیت بستر و رعایت موارد مذکور در قیاس با هزینه های پرداختی به جبران خرابی ها و خسارات ناشی از ویرانی سیل با مقرون به صرفه بودن خیلی کمتر خواهد شد.
در توجه به این موضوع مثلا با وصف اینکه فاصله رودخانه موجود درداخل روستای لیوارجان متنهی به جاده سیه رود تا بلندی های روستای قشلاق که بزرگترین آب ریزش در آن قرار دارد بیش از ده کیلومتر است. در روی این رودخانه دوپل یکی در داخل آن قریه و دیگری در اتصال به جاده های مذکور هر کدام با دو دهنه احداث گردیده است.
با غفلت از اینکه علاوه از دره ها و نقاط آبریز در سرتاسر مسیر و مسیل در طول رودخانه سنگ های مرتفع تر و حجیم تر از پل های مذکور وجود دارد که در اثر بارش باران و تگرگ سیل آسا و با وقوع سیلاب شدید حمل شدن آن ها و گرفتگی چشمه پل ها حتمی خواهد شد.
و علاوه از بروز تلفات و ویرانی در داخل آن روستا با تغییر مسیر از جاده مذکور به طرف هادیشهر زیان های فراوان و غیرقابل جبران وارد خواهد ساخت.
با تقدیر و سپاس فراوان از مدیریت منابع شهرستان در زمینه آزادسازی داخل رودخانه لیوارجان و کنار زدن سنگ ها و رسوبات موجود که در نتیجه از شدت تخریب و صدمه رسانی سیل در صورت وقوع به میزان قابل توجهی خواهد کاست.
با توجه به این که پیش تر در تاریخ ۶۵/۵/۳ در اثر بارش باران تند و تگرگ و با وقوع سیل در مدت حدود سه ساعت بارندگی شدید سیل حاصله جاری به لیوارجان با آوردن سنگی به حجم ۱۲ متر مکعب یکی از دهانه های پل را گرفته و با عبور از بالای آن به زیرساخت ها و اماکن مسکونی اطراف آسیب رساند. خوشبختانه این سیل به لحاظ روز و روشن بودن هوا زود فروکش کرده و تلفات جانی نداشت.
با توجه به مدارک موجود با حضور کارشناسان در محل و اعزام اکیپ نسبت به احداث سد در کناره های رودخانه و تکمیل نواقص سد های موضعی قبل و برداشتن سنگ های بزرگ و تثبیت بستر رودخانه دستورات لازم و کتبی داده شد اما فقط به انفجار سنگی که چشمه پل را کور کرده بود اقدام گردید و بقیه قول ها برای رفع خطرات احتمالی و حتمی تاکنون عملی نشده اند.
قابل توجه اینکه هر اقدامی درباره رودخانه موجود در داخل روستای لیوارجان انجام می‌گیرد باید در ادامه اش در روستای سیه سران نیز انجام پذیرد. لذا برداشتن سنگ های بزرگ و لایروبی رودخانه واقع در سیه سران و انجام سایر اقدامات لازم نیز واجب و ضروری می باشد.
لازم به ذکر اینکه در روستای لیوارجان شب هنگام روز شنبه تاریخ ۲۲ ربیع الثانی ۱۳۵۰ هجری قمری با باریدن باران شدید به کوه های شخم شده قشلاق و اراضی مرتع مشرف به روستای لیوارجان که منطقه وسیع و دارای تپه ها و دره های سیلاب خیز هستند وقوع سیل و جریان و خیزش بسیار تند و ویرانگرش پس از پر کردن داخل رودخانه از سنگ های بزرگ و چیدن آن ها به همدیگر با تغییر مسیر و عبور به طرف خانه ها و اماکن دامی و.. پس از ویرانی و بی خانمان کردن و وارد کردن خسارت های بسیار زیاد،هفده نفر از اهالی آن روستا را کشت و مشروح این جریان در کتاب لیوارجان در گذر زمان با ذکر اسامی جان باختگان مورد ملاحظه می باشد. به امید آنکه این حادثه های تلخ با همت و مدیریت مسئولین عزیز و آگاه کشورمان تکرار نشود.
